حتماً تا حالا توی اینستاگرام کلمۀ جدید covidiot رو دیدین و معنیش رو هم میدونین. این کلمه از ترکیب coronavirus و idiot درست شده و معنیش هم میشه «کسی که به طور احمقانه توصیههای بهداشتی مربوط به ویروس کرونا رو رعایت نمیکنه».
توی زبانشناسی، این فرآیند تولید کلمات جدید رو بهش میگیم word formation، که یکی از ویژگیهای زبانهای زندۀ دنیاست. البته بعضیا هم بهش میگن neologism (/نیالِجیزِم/) – خود این کلمه از دو بخش neo (جدید) و log (کلمه) تشکیل شده – ولی در واقع neologism خودش یه نوع از word formation محسوب میشه. حالا ما نمیخوایم وارد این بحثا بشیم چون این پست قراره بیشتر راجع به covidiot باشه، که از روش blending درست شده.
تولید کلمات جدید توی یه زبان به روشهای مختلفی انجام میشه، که یکی از معروفترین و پرکاربردترینشون blending یا همون یه جور ترکیبه (توی زبانشناسی فارسی بهش میگن «آمیزش»)؛ به این ترتیب که قسمتی از یه کلمه با قسمتی یا کل کلمۀ دیگه ترکیب میشه تا کلمۀ جدید بوجود بیاد. شاید معروفترین مثالش هم کلمۀ brunch («میانوعدۀ غذایی بین صبحانه و نهار») باشه:
breakfast + lunch = brunch
حالا شما میدونین smog از ترکیب چه کلماتی درست شده؟